สบู่แดง ปิยรัษฎ์ ปริญญาพงษ์ เจริญทรัพย์
Call Number: INDEX Material type:
ArticleSubject(s): สมุนไพรGenre/Form: สบู่แดง
In:
หมอชาวบ้าน0125-2250 ปีที่ 43 ฉบับที่ 508 (สิงหาคม 2564) หน้า 56-58Summary: สบู่แดงเป็นไม้พุ่มแตกกิ่งก้านจากโคนต้น ลำต้นและกิ่งมีขนสีทองปกคลุมหนาแน่น ทุกส่วนของต้นมียางขาว ใบเดี่ยวเรียงสลับรูปฝ่ามือ ขอบใบเว้าลึก 3-5 แฉก ใบอ่อนสีแดงอมม่วง เมื่อแก่เปลี่ยนเป็นสีเขียวอมแดง ก้านใบสีแดง ช่อดอกเชิงลดหลั่นออกที่ปลายกิ่ง ดอกย่อยสีแดงเข้ม ดอกตัวผู้และดอกตัวเมียอยู่บนต้นเดียวกัน กลีบเลี้ยง 5 กลีบ แต่ละช่อย่อยมีดอกตัวเมีย 1 ดอก ที่เหลือเป็นดอกตัวผู้ ผลค่อนข้างกลม มี 3 พู เมื่อแก่แตกได้ มี 3 เมล็ด ขยายพันธุ์ด้วยการเพาะเมล็ดหรือปักชำ เมล็ดสบู่แดงมีโปรตีนเป็นพิษ คือ เซอร์ซิน และน้ำมันจากเมล็ดมีฤทธิ์เป็นยาถ่าย หากรับประทานเข้าไป จะมีผลต่อระบบทางเดินอาหาร ทำให้คลื่นไส้อาเจียน ท้องเดิน ปวดท้อง อ่อนเพลีย จุกเสียด กระหายน้ำ ปวดศีรษะ อาจถ่ายเป็นเลือด ความดันเลือดต่ำ อัมพาต ผิวหนังแดง ชัก ม่านตาขยาย และสั่น น้ำยางมีฤทธิ์ระคายเคืองต่อผิวหนัง ทำให้คัน ปวดแสบปวดร้อน อักเสบบวม พองเป็นตุ่มน้ำใส หากถูกตา จะทำให้ตาอักเสบ อาจทำให้ตาบอดชั่วคราวหรือถาวร
สบู่แดงเป็นไม้พุ่มแตกกิ่งก้านจากโคนต้น ลำต้นและกิ่งมีขนสีทองปกคลุมหนาแน่น ทุกส่วนของต้นมียางขาว ใบเดี่ยวเรียงสลับรูปฝ่ามือ ขอบใบเว้าลึก 3-5 แฉก ใบอ่อนสีแดงอมม่วง เมื่อแก่เปลี่ยนเป็นสีเขียวอมแดง ก้านใบสีแดง ช่อดอกเชิงลดหลั่นออกที่ปลายกิ่ง ดอกย่อยสีแดงเข้ม ดอกตัวผู้และดอกตัวเมียอยู่บนต้นเดียวกัน กลีบเลี้ยง 5 กลีบ แต่ละช่อย่อยมีดอกตัวเมีย 1 ดอก ที่เหลือเป็นดอกตัวผู้ ผลค่อนข้างกลม มี 3 พู เมื่อแก่แตกได้ มี 3 เมล็ด ขยายพันธุ์ด้วยการเพาะเมล็ดหรือปักชำ เมล็ดสบู่แดงมีโปรตีนเป็นพิษ คือ เซอร์ซิน และน้ำมันจากเมล็ดมีฤทธิ์เป็นยาถ่าย หากรับประทานเข้าไป จะมีผลต่อระบบทางเดินอาหาร ทำให้คลื่นไส้อาเจียน ท้องเดิน ปวดท้อง อ่อนเพลีย จุกเสียด กระหายน้ำ ปวดศีรษะ อาจถ่ายเป็นเลือด ความดันเลือดต่ำ อัมพาต ผิวหนังแดง ชัก ม่านตาขยาย และสั่น น้ำยางมีฤทธิ์ระคายเคืองต่อผิวหนัง ทำให้คัน ปวดแสบปวดร้อน อักเสบบวม พองเป็นตุ่มน้ำใส หากถูกตา จะทำให้ตาอักเสบ อาจทำให้ตาบอดชั่วคราวหรือถาวร