ชีววิทยาของไรฝุ่นและการขจัดสารภูมิแพ้จากไรฝุ่น / วรรณ มหากิตติคุณ, สิริจิต วงศ์กำชัย, สมควร สุวุฒโท

ไรฝุ่นจัดเป็นสัตว์ขาปล้องพวก Araohnid ซึ่งอยู่ในกลุ่มเดียวกับแมงมุม ตัวหิด แต่ไรฝุ่นจะมีขนาดเล็กมากจนมองด้วยตาเปล่าไม่ค่อยเห็น คือ มีขนาดประมาณ 0-3 มิลลิเมตร ชอบอาศัยอยู่ในอุณหภูมิ 25-30 องศาเซลเซียส ความชื้นสูงร้อยละ 60-75 ไม่ชอบแสงสว่าง และเป็นสาเหตุสำคัญที่ก่อให้เกิดอาการภูมิแพ้ ในปัจจุบันพบว่ามีถึง 10 กลุ่มด้วยกัน แต่กลุ่มทึ่เกี่ยวข้องกับอาการภูมิแพ้มากที่สุดพบว่าเป็น enzyme ชนิด cysteine protease รวมเรียกว่า Group 1 allergen ซึ่งพบในมูลของไรฝุ่นมากที่สุด (มีต่อ)

วิธีขจัดไรฝุ่น หรือ หลีกเลี่ยงการสัมผัสสารภูมิแพ้ มีหลักการคือ ฆ่าตัวไรฝุ่น หรือลดปริมาณสารภูมิแพ้ ซึ่งปัจจุบันนี้ยังไม่มีวิธีการใด เพียงวิธีเดียวที่สามารถขจัดไรฝุ่นได้อย่างประสิทธิภาพ ต้องใช้หลายวิธีรวมกัน ซึ่งได้แก่ การใช้ความร้อน ไรฝุ่นจะตายที่อุณหภูมิ 60 องศาเซลเซียส นาน 30 นาที ดังนั้นการซักผ้า รีดผ้าที่อุณหภูมินี้สามารถฆ่าไรฝุ่นได้ การใช้ความเย็น เช่น การใช้ไนโตรเจนเหลว วิธีนี้ไม่สะดวกในทางปฏิบัติจึงไม่นิยมใช้ในปัจจุบัน การคลุมด้วยเส้นใยสานแน่น เพื่อให้ได้ผลจะต้องใช้ผ้าที่มีเส้นใยถี่ เพียงพอคลุมชั้นในก่อน

การใช้เครื่องฟอกอากาศ เครื่องฟอกอากาศจะแตกต่างกันออกไปขึ้นอยู่กับชนิดของ filter หรือเส้นใยที่ใช้ดับจับสารภูมิแพ้มีทั้งที่เป็น HEPA filters (High efficiency particulate air filters) หรือชนิดที่เป็น Electrostatic precipitator ซึ่งทำให้สารภูมิแพ้กลายเป็นประจุลบก่อนจึงดักจับไว้ การใช้สารเคมี Acaricides เป็นสารเคมีที่ใช้ฆ่าไรฝุ่นแต่ไม่ทำลายสารภูมิแพ้ของไรฝุ่นได้